Rak jajnika to nowotwór złośliwy występujący u kobiet głównie w okresie około i pomenopauzalnym. Charakteryzuje się on obecnością komórek nowotworowych w jednym lub obu jajnikach. Jego najczęstszy typ (90%) to rak nabłonkowy.
Epidemiologia – Polska i Świat
Rak jajnika to piąty pod kątem zapadalności nowotwór złośliwy u kobiet w Polsce. Rocznie dotyka ponad 3 500 osób. Cechuje się wyższą śmiertelnością niż rak szyjki macicy – pod tym względem zajmuje 4 miejsce. Co roku na raka jajnika umiera ok. 2 500 Polek. Na świecie każdego roku raka jajnika wykrywa się u około 300 000 kobiet. Około 180 000 chorych na ten nowotwór umiera. Największe zagrożenie rakiem jajnika występuje u kobiet po 40. roku życia (w okresie około i pomenopauzalnym). Jego skuteczne leczenie wciąż pozostaje wyzwaniem dla specjalistów na całym świecie.
Objawy
Rak jajnika nazywany jest „cichym zabójcą”, gdyż rozwija się niemalże bezobjawowo (brak objawów charakterystycznych dla wczesnych etapów rozwoju tej choroby). Objawów, takich jak: biegunki, zaparcia, bóle brzucha, zmęczenie, brak apetytu, zaburzenia oddawania moczu nie łączy się zazwyczaj z chorobą nowotworową i najczęściej się je bagatelizuje. To sprawia, że rak jajnika wykrywany jest zwykle w zaawansowanym stadium, gdy typowym dla niego objawem jest tzw. wodobrzusze (nagromadzenie się płynu w jamie otrzewnowej), połączone z uczuciem permanentnego zmęczenia, zaburzeniami odżywiania, a szanse na wyleczenie pacjentki są zdecydowania mniejsze niż we wczesnych stadiach choroby. Ponad połowa kobiet ze zdiagnozowanym zaawansowanym rakiem jajnika nie przeżywa pięciu lat. To znacznie gorsze rokowania niż w przypadku raka szyjki macicy, czy raka piersi.
Czynniki ryzyka
Główne czynniki ryzyka występowania raka jajnika to predyspozycje genetyczne (występowanie raka piersi/raka jajnika w rodzinie), wczesna pierwsza miesiączka i późna menopauza, bezdzietność. Ryzyko zachorowania na raka jajnika rośnie wraz z wiekiem, największe jest u kobiet po 45. roku życia. Prawdopodobnie, na ryzyko wystąpienia raka jajnika wpływa niezdrowy tryb życia (wysokotłuszczowa dieta, otyłość).
Profilaktyka i leczenie
Niestety nie istnieją skuteczne metody zapobiegania rakowi jajnika. Bardzo ważna jest stała opieka ginekologiczna. Regularne badania ginekologiczne i wykonywanie USG wewnątrzmacicznego mogą pomóc w wykryciu raka jajnika we wczesnym stadium i zwiększyć szansę na wyleczenie.
Leczenie raka jajnika najczęściej rozpoczyna się od rozległej operacji chirurgicznej. Kontynuację terapii mogą stanowić chemioterapia i radioterapia. Ważne jest, aby pacjentki pozyskiwały wiedzę o chorobie
i o nowoczesnych sposobach jej leczenia.
Doniesienia ze świata
Na tegorocznym kongresie ASCO (American Society of Clinical Oncology) zaprezentowano przełomowe wyniki dotyczące chorych z rakiem jajnika. Leczenie podtrzymujące olaparybem (inhibitor PARP) u pacjentek chorujących na BRCA-zależnego nawrotowego raka jajnika, wykazało wydłużenie czasu przeżycia całkowitego o ponad rok (12,9 miesiąca). Ten wynik to ogromna szansa dla pacjentek i nadzieja na dłuższe życie u kobiet z rakiem jajnika.
Materiał powstał dzięki dofinansowaniu:
