Są dwie metody, które mogłyby zmniejszyć śmiertelność z powodu raka jajnika: wczesne jego rozpoznanie i zapobieganie jego rozwojowi. Niestety nie wiemy dokładnie, kto zachoruje na raka jajnika, a kto nie. Ale jeżeli regularnie się badasz, można zdiagnozować raka we wczesnym stadium rozwoju i szanse, że zostanie wyleczony są naprawdę duże.W celu wczesnego wykrycia raka jajnika najczęściej wykorzystuje się badanie kliniczne, ultrasonografię i oznaczanie poziomu markera nowotworowego CA125 w surowicy krwi.
Okresowe badanie ginekologiczne pozostaje najbardziej realną i możliwą do przeprowadzenia metodą wykrycia wczesnego raka jajnika.
W wielu krajach od dawna prowadzone były i są nadal próby badań przesiewowych populacyjnych mających na celu wykrywanie raka jajnika w I stopniu zaawansowania. W raku jajnika nie ma wyodrębnionych stanów przednowotworowych utajonych. Dlatego w rozumieniu badań przesiewowych stopień I zaawansowania można uznawać jako „fazę utajoną”. Rozwój badań i oznaczanie markerów nowotworów w surowicy krwi w połączeniu z badaniami USG stwarzało nadzieję, że wprowadzając takie badania do badań populacyjnych przesiewowych kobiet uznane za zdrowe przyczyni się do poprawy wyników leczenia raka jajnika (patrz profilaktyka raka szyjki macicy).Istotny postęp w rozpoznawaniu stanowiło wprowadzenie do badan w surowicy krwi markera nowotworowego CA125 wykrytego w 1981 roku. Obserwacje kliniczne wskazują, że w rozwoju raka jajnika stężenie markera CA125 ma tendencję wzrostową, ale należy pamiętać, że podwyższone stężenie antygenu CA125 obserwuje się również w wielu innych stanach chorobowych nowotworowych i nienowotworowych (zwłaszcza w stanach zapalnych i endometriozie miednicy mniejszej).
Badania USG nie można uznać za bardzo użyteczną i pewną metodę przesiewową w raku jajnika. Dotychczasowe badania wykazują jednocześnie na jej niewystarczającą swoistość oraz znaczny odsetek wyników fałszywie dodatnich. Technika kolorowego Dopplera nie została również oceniona jako wystarczająco swoista (podobnie jak USG ), aby ją rekomendować do badań populacyjnych przesiewowych, podobnie jak oznaczanie poziomu antygenu CA125 w surowicy krwi.
Tomografia komputerowa (TK), rezonans magnetyczny (MRI), radioimmunoscyntygrafia i PET nie są rekomendowane mimo ich dobrych wartości w diagnostyce przede wszystkim z uwagi na duże koszty tych badań i ich niedostateczną dostępność, jak również nieakceptowania badania tomografii komputerowej (TK) i rezonansu magnetycznego (MRI) przez wiele chorych.
Teoretycznie profilaktyczne usunięcie jajników powinno zabezpieczyć przed rozwojem raka. Nabłonek pokrywający jamę otrzewnej podlega jednak podobnemu procesowi nowotworzenia i dlatego w obserwacjach klinicznych nie potwierdza się skuteczności chirurgicznego usunięcia jajników w 100%.
- profilaktyczne wycięcie jajników jest polecane u kobiet, u których stwierdzono dwukrotnie w rodzinie (u krewnych pierwszego stopnia) raka nabłonkowego jajnika,
- podkreśla się ochronną rolę antykoncepcji doustnej,
- badania przesiewowe celem stwierdzenia obecności guzów jajnika z użyciem USG lub oznaczeń antygenu CA-125 są nadal zbyt kosztowne dla publicznej służby zdrowia; wydaje się, że w przypadku raka nabłonkowego ważną rolę odgrywa częstotliwość owulacji
- genetyczne zmiany konieczne do niekontrolowanego wzrostu i zwyrodnienia nowotworowego; zgodnie z tym następujące czynniki odgrywają rolę ochronną:
o stosowanie doustnych środków antykoncepcyjnych;
o wielorództwo;
o późna pierwsza miesiączka;
o wczesna menopauza; - kobiety w okresie przedmenopauzalnym powinno się zachęcać do stosowania doustnych pigułek antykoncepcyjnych; zawarta w nich progestyna może chronić przed powstaniem raka jajnika przez regulowanie apoptozy nabłonka jajnika.
Źródło – www.chorobycywilizacyjne.pl/rak-jajnika/
Źródło – Jestem Przy Tobie