Wpływ cytostatyków na narządy płciowe

sie 2, 2012

Chemioterapia może wpływać niekorzystnie na funkcjonowanie układu płciowego. Występowanie skutków ubocznych i ich nasilenie zależą od:

  • rodzaju przyjmowanego leku
  • czasu zażywania danego leku
  • wieku oraz stanu ogólnego pacjenta
Leki przeciwnowotworowe mogą powodować uszkodzenie jajników oraz zmniejszać ilość wydzielanych przez nie hormonów. Co w efekcie może prowadzić do nieregularnych lub zaniku miesiączek. Zaburzenia hormonalne mogą być również przyczyną wystąpienia objawów menopauzy takich jak: uderzenia gorąca, świąd i suchość błony śluzowej pochwy. Zmiany w pochwie mogą utrudnić współżycie seksualne oraz predysponować do wtórnych zakażeń.

Aby zapobiegać zakażeniom należy:

  1. Szczególnie dbać o higienę intymną.
  2. Nosić przewiewną z naturalnych tkanin, nieuciskającą bieliznę i odzież wierzchnią.
  3. Stosować kremy lub globulki dopochwowe chroniące przed zakażeniem (zlecone przez lekarza).
Uszkodzenie jajników może być przyczyna niepłodności.
Wystąpienie niepłodności i czas jej trwania jest zależne od wielu czynników:

  • rodzaju przyjmowanych cytostatyków;
  • dawki cytostatyku;
  • wieku osoby leczonej.

Po zakończonym leczeniu cytostatykami u  około 30% pacjentek czynność jajników powraca a cykl miesiączkowy powraca do normy.
Podczas chemioterapii nie jest wskazane zajście w ciążę ponieważ wiele cytostatyków może powodować wystąpienie wad rozwojowych u dziecka. Dlatego też, kobietom będącym w wieku rozrodczym, zalecane jest przez lekarzy stosowanie skutecznych środków antykoncepcyjnych przez cały okres trwania leczenia przeciwnowotworowego.

Cytostatyki a libido

Odczucia i potrzeby seksualne osoby będącej w trakcie procesu leczenia i przyjmowania chemioterapii są zróżnicowane. Niektóre osoby w trakcie leczenia odczuwają większa potrzebę kontaktu z partnerem oraz odczuwają silny popęd seksualny. Są osoby u których potrzeby nie zmieniają się, ale bywa również tak, że na wskutek stresu fizycznego i psychicznego związanego z chorobą nowotworową i przyjmowanej chemioterapii dochodzi do spadku popędu seksualnego.

Również na częstość i jakość współżycia seksualnego może wpłynąć nastawienie partnera seksualnego. Dla tej osoby choroba partnera również jest ciężkim i niosącym wiele wyzwań okresem. Bywa tak, że partner seksualny obawia się, że poprzez zbliżenie zrani osobę chorującą na nowotwór. Niektóre osoby boją się, że w trakcie współżycia będą narażone na działanie leków przeciwnowotworowych lub też „zarażą się rakiem”.

Nie ulega wątpliwość, że choroba jednego z partnerów wpływa na związek. Ważne jest by w tym czasie nie bać się szczerych rozmów na temat obaw związanych z zaistniałą sytuacją. Jeśli para odczuwa dyskomfort w sferze seksualnej może warto pomyśleć o konsultacji z psychologiem klinicznym lub seksuologiem. Są to specjaliści, którzy naprawdę mogą pomóc w zrozumieniu czasem niezrozumiałych procesów, zachowań. Zarówno osoba chora jak i jej partner mogą rozmawiać na takie tematy z personelem medycznym.
Należy pamiętać, że rozpoczęcie leczenia  nie musi przekreślać wcześniej satysfakcjonującego współżycia seksualnego.

Szkodliwe działanie cytostatyków na układ rozrodczy
Chemioterapia może wpływać niekorzystnie na funkcjonowanie układu płciowego. Występowanie skutków ubocznych i ich nasilenie zależą od:

  • rodzaju przyjmowanego leku,
  • czasu zażywania danego leku,
  • wieku pacjenta,
  • stanu ogólnego pacjenta.

Bibliografia:
1. Wronkowski Z., Brużewicz Sz., „Rak szyjki macicy”, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008.
2. Wronkowski Z., Brużewicz Sz., „Chemioterapia i radioterapia”, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.